ธูปฤาษี

ธูปฤาษี

ชื่อสามัญ Cat-tail, Elephant grass, Lesser reedmace, Narrow-leaved Cat-tail, Bulrush, Flag, Reedmace tule

ชื่อวิทยาศาสตร์ Typha angustifolia L.

ชื่อวงศ์ TYPHACEAE

ชื่ออื่นๆ กกช้าง กกธูป เฟื้อ เฟื้อง หญ้าเฟื้อง หญ้ากกช้าง ปรือ หญ้าปรือ หญ้าสลาบหลวง

ธูปฤาษี เป็นในเขตร้อนและเขตอบอุ่นที่มีอายุอยู่ได้นานประมาณ 2 ปี ถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปยุโรปและอเมริกา สามารถพบเห็นได้ทั่วทุกภาคในประเทศไทย มักเจริญเติบโตอยู่ตามลุ่มน้ำ หนองน้ำ ริมคลอง ริมทะเลสาบ หรือที่โล่งทั่วไป ทั้งแหล่งน้ำจืดและน้ำเค็ม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น

มีลักษณะเป็นเหง้ากลม สั้น ส่วนของลำต้นที่อยู่เหนือพื้นดินตั้งตรง มีความสูงประมาณ 1-2 เมตร

ใบ

มีลักษณะเป็นรูปแถบยาว ออกเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับในแนวเดียวกัน ขนาดใบกว้างประมาณ 1.2-1.8 ซม. ยาวประมาณ 50-120 ซม. แผ่นใบมีสีเขียว ขอบใบและแผ่นใบเรียบ ด้านบนใบโค้งนูนยืดหยุ่นคล้ายฟองน้ำ ด้านล่างใบแบน

ดอก

ออกดอกเป็นช่อรูปทรงกระบอกลดหลั่นกันมา ดอกมีขนาดเล็ก ไม่มีกลีบดอกและกลีบเลี้ยง ดอกเพศผู้มีขนาดความกว้างประมาณ 0.2-0.7 ซม. ยาวประมาณ 8-40 ซม. มีเกสรเพศผู้ที่ปกคลุมไปด้วยขนสั้นๆ จำนวน 3 อัน ก้านเกสรเพศผู้สั้น มีใบประดับ 1-3 ใบ ส่วนดอกเพศเมียจะแยกจากดอกเพศผู้ด้วยก้านช่อดอกที่เป็นหมันที่มีความยาวประมาณ 2.5-7 ซม. ขนาดความกว้างของดอกเพศเมียมีประมาณ 0.6-2 ซม. ยาวประมาณ 5-30 ซม. มีใบประดับคล้ายเส้นด้าย ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 1-1.5 มม. ปลายเกสรเพศเมียมีลักษณะคล้ายรูปใบหอก สามารถให้ดอกได้ตลอดทั้งปี

ผล

มีลักษณะเป็นรูปรียาวขนาดเล็ก มีขนอ่อนนุ่ม ผลจะแตกออกตามความยาวเมื่อแก่

การขยายพันธุ์

ทำได้ด้วยการใช้ผลหรือเมล็ด เมล็ดที่เบาและมีขนอ่อนนุ่มมักจะปลิวไปตามลมและเจริญงอกงามขึ้นได้ตามพื้นที่ที่มีความชุ่มชื้นในธรรมชาติ

ธูปฤาษีเป็นวัชพืชที่สามารถแพร่กระจายพันธุ์ด้วยลมและน้ำได้ดีมาก การกำจัดวัชพืชชนิดนี้จึงควรกระทำก่อนที่จะมีดอกเกิดขึ้น หากเป็นต้นขนาดใหญ่ก็ควรตัดให้ต่ำกว่าระดับผิวน้ำลงไป

ประโยชน์

-ธูปฤาษีเป็นพืชที่ช่วยป้องกันการพังทลายของหน้าดินที่อยู่ใกล้ริมน้ำ เนื่องจากมีระบบรากที่แข็งแรง

-สามารถตัดลำต้นใช้เป็นวัสดุคลุมดิน เพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ดิน และป้องกันการถูกชะล้างหน้าดินในสวนผลไม้ได้ หรือจะใช้เป็นปุ๋ยหมักปุ๋ยพืชสดเพื่อเพิ่มสารอาหารให้กับดิน ใช้เป็นอาหารสัตว์เลี้ยงประเภทวัวควาย และสามารถใช้เป็นเชื้อเพลิงได้เป็นอย่างดี

-นิยมใช้ใบทำเป็นเครื่องจักสานประเภทตะกร้า เสื่อ เชือก หรือใช้มุงหลังคา เนื่องจากมีความเหนียวทนทาน

-ยอดอ่อนใช้รับประทานเป็นผักสด หรือลวกจิ้มกับน้ำพริกได้

-แป้งที่ได้จากเหง้าในดินสามารถนำมาบริโภคได้

-เส้นใยจากต้นมีสีขาวหรือสีน้ำตาลอ่อน สามารถนำมาทอผ้า หรือทำกระดาษได้

-ช่อดอกที่แห้งแล้วสามารถนำมาใส่ประดับในแจกันเพื่อความสวยงามได้ ในบางประเทศก็นำก้านช่อดอกมาทำเป็นปากกา

-ดอกของต้นธูปฤาษีสามารถใช้กำจัดคราบน้ำมันที่ปนเปื้อนในน้ำได้เป็นอย่างดี โดยที่ดอกต้นธูปฤาษีในอัตราส่วน 100 กรัม จะสามารถกำจัดคราบน้ำมันได้สูงประมาณ 1 ลิตร

-ต้นธูปฤาษีสามารถเจริญเติบโตได้ดีแม้จะอยู่ในแหล่งน้ำเสีย สามารถลดความเป็นกรด-ด่าง ความเป็นพิษ และช่วยปรับสีของน้ำเสียให้จางลงได้ จึงใช้บำบัดน้ำเสียในแหล่งต่างๆ ได้เป็นอย่างดี นับเป็นพืชที่มีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจในอนาคตมากอีกชนิดหนึ่ง

สรรพคุณทางยา

รากและเหง้าใต้ดิน-ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ

ลำต้น-ใช้เป็นยารักษาโรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ ช่วยเพิ่มน้ำนมของสตรีหลังคลอด

อับเรณู-ใช้เป็นยาแก้โรคทางเดินปัสสาวะ
พบเจอ หน้าโรงเรียน
แหล่งที่มาhttp://www.vichakaset.com/%E0%B8%98%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%A4%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2/